2023 yılında küresel telefon dolandırıcılığı ve spam aramalar tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Araştırmalara göre bilinmeyen numaralardan gelen aramaların yüzde 28’i dolandırıcılık ya da spam içerikli.
Tüketicilerin yüzde 16’sı bu tür aramalar nedeniyle maddi kayıp yaşadı.
Bu oran 2022’ye kıyasla düşmüş olsa da ortalama kayıplar yüzde 527 artarak 2.257 dolara yükseldi.
Siber güvenlik uzmanları, giderek artan telefon dolandırıcılığı riskine karşı alınması gereken önlemleri sıraladı.
Telefon Dolandırıcılığı Neden Hâlâ Etkili?
Dolandırıcılar, telefon görüşmeleri sırasında insanların en savunmasız anlarında olduklarını biliyor.
Sesli iletişim, hızlı tepki vermeye zorlar ve dolandırıcılara sosyal mühendislik tekniklerini uygulama fırsatı sunar.
Dolandırıcılar, kişisel bilgilerinizi ele geçirmek veya para transferi yapmanızı sağlamak için hikayeler uydurarak güveninizi kazanmaya çalışır.
Telefon Numaranız Nasıl Ele Geçiriliyor?
Telefon dolandırıcıları, numaraları çeşitli yöntemlerle elde edebilir:
Sosyal Medya: Açık hesaplarınızda paylaştığınız bilgiler.
Veri İhlalleri: Kullandığınız bir platformun güvenlik açığından kaynaklanan sızıntılar.
Veri Brokerları: Tüketici bilgilerini toplayan ve satan şirketler.
Otomatik Yazılımlar: Rastgele numaralar oluşturan algoritmalar.
2023 yılında küresel çapta kullanıcılar, haftada yaklaşık 9 dakikalarını rahatsız edici aramaları engellemekle harcadıklarını bildirdi.
Yaygın Telefon Dolandırıcılığı Yöntemleri
Taklit Dolandırıcılığı (Vishing):
Dolandırıcılar, devlet kurumu, banka ya da polis gibi davranarak sizden para veya kişisel bilgi talep edebilir.
Uzaktan Erişim Dolandırıcılığı:
Teknik destek bahanesiyle bilgisayarınıza erişim izni isteyerek hassas bilgilerinizi çalmayı hedeflerler.
Yatırım Dolandırıcılığı:
Yüksek getiri vaat eden sahte yatırım fırsatları sunarak sizi kandırmayı amaçlar.
Ödül Dolandırıcılığı:
Gerçek olmayan ödüller kazanıldığını iddia ederek ödeme veya bilgi talep ederler.
Robocall’lar (Otomatik Aramalar):
Kayıtlı mesajlar ile dolandırıcılık yapmaya çalışırlar.
Dolandırıcılık Aramalarına Karşı Korunma Yolları
Numara Engelleme:
iOS: Son aramalar menüsünden “i” simgesine dokunarak “Arayanı Engelle” seçeneğini kullanabilirsiniz.
Android: Arama geçmişinde istediğiniz numarayı seçip “Engelle / Spam Bildir” seçeneğini işaretleyin.
Kişisel Bilgileri Paylaşmayın: Telefon görüşmeleri sırasında asla kişisel veya finansal bilgi vermeyin.
Bilgisayar Erişimine İzin Vermeyin: Tanımadığınız kişilerin cihazınıza uzaktan erişim sağlamasına izin vermeyin.
Türkiye’de Tüketici Şikayet Mekanizmaları
Türkiye’de istenmeyen aramalarla ilgili şikayetlerinizi şu yöntemlerle yapabilirsiniz:
e-Devlet Üzerinden: İleti Yönetim Sistemi (İYS) aracılığıyla.
Ticaret Bakanlığı: İl müdürlüklerine yazılı başvuru yaparak.
Hükümetler Hangi Önlemleri Alıyor?
Telefon dolandırıcılığı küresel çapta ciddi maddi kayıplara yol açıyor. 2023 yılında yalnızca ABD’de dolandırıcılık amaçlı robocall’lar 58 milyar dolara mal oldu.
Türkiye’de ise Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), usulsüz aramalar yapan firmalara 2023 yılında toplam 51,5 milyon lira idari para cezası kesti.
Telefon dolandırıcılığına karşı bilinçlenmek, maddi kayıpları önlemek için kritik önem taşıyor. Gelen her aramayı yanıtlamadan önce dikkatli olun!