Ana Sayfa Haberler Stratejik ve Kritik Mineraller Nelerdir ve Niçin Önemlidir?

Stratejik ve Kritik Mineraller Nelerdir ve Niçin Önemlidir?

10
0
haberler , son dakika haberler , son dakika haber , haber , en son haber

 

Amerika açısından bakıldığı zaman savaş zamanında elde edilemeyecek ve nadir sıklıkta bulunabilecek minerallerdir.

 

“Stratejik mineraller, savaş sırasında arzın tamamen veya kısmen ABD sınırları dışındaki kaynaklara bağlı olduğu ulusal savunma için gerekli olan mallardır. Bu kaynakların elde edilmesi zor olacağından, koruma ve dağıtımı kontrol eden katı önlemler gereklidir. Öte yandan, kritik mineraller, ulusal savunma için gerekli olmasına rağmen, savaş sırasında tedarik etmek daha az zordur, çünkü ya ABD’de üretilebilirler ya da güvenilir yabancı kaynaklardan yeterli miktarlarda elde edilebilirler. Savunma dışı kullanımlar için kritik minerallerin bir miktar korunması gerekli olabilir. Stratejik mineraller için genellikle kronik bir yerel kıtlık vardır; potansiyel ekonomik rezervler var olabilir veya olmayabilir. Kritik minerallerin potansiyel ekonomik rezervleri nispeten bol olabilir, ancak ABD yalnızca ekonomik, sosyal, çevresel veya politik nedenlerden dolayı büyük ölçüde yabancı ham cevher kaynaklarına güvenebilir.” (Colorado Geological Survey).

 

Bir diğer tanıma göre stratejik mineraller şu şekildedir,

 

“Savaş sırasında tedariği için tamamen veya kısmen yabancı kaynaklara bağlı olduğumuz ve muhafaza ve dağıtımını kontrol eden katı tedbirlerin gerekli olduğu ulusal savunma için elzem olan mineraller. Örneğin, krom ve kalay içeren mineraller, kuvars kristali ve mika, II. Dünya Savaşı sırasında ‘stratejik minerallerden’ bazılarıydı.” (Mindat).

 

Kritik minerallerin tanımı ise şu şekilde,

 

“Önemli kullanımları olan ve geçerli ikameleri olmayan, ancak arzda potansiyel bozulma ile karşı karşıya olan maden emtiaları, Ulusun ekonomik ve ulusal güvenliği için kritik olarak tanımlanmaktadır. Bir maden emtiasının önemi ve tedarik zincirinin doğası zamanla değişebilir, öyle ki, 25 yıl önce kritik olarak kabul edilen maden emtiaları şimdi kritik olmayabilir ve şimdi kritik olarak kabul edilen bir emtia gelecekte de kritik olmayabilir.

 

Bunun iyi bir örneği alüminyumdur. Alüminyum her zaman yerkabuğundaki en yaygın elementlerden biri olmuştur, ancak her zaman bu kadar kolay elde edilmemiştir. Aslında, Kongre Kütüphanesi’nin tavanları ve Washington Anıtı’nın tacı, bir zamanlar bir statü sembolü olarak alüminyumla kaplanmıştı, çünkü alüminyum gümüşten daha değerliydi. Ancak bilim adamları, alüminyumun boksit cevherinden nasıl çıkarılacağını bulduklarında, alüminyumun üretimi birdenbire çok daha kolay hale geldi ve değeri buna bağlı olarak düştü.” (American Geosciences)

 

USGS’in ABD için açıklamış olduğu Kritik Mineraller Listesi şu şekilde,

 

Ekonominin hemen hemen tüm sektörlerinde kullanılan alüminyum

 

Kurşun asitli pillerde ve alev geciktiricilerde kullanılan antimon

 

Arsenik, yarı iletkenlerde kullanılır

 

Barit, hidrokarbon üretiminde kullanılır.

 

Berilyum, havacılık ve savunma sanayinde alaşım ajanı olarak kullanılır.

 

Tıbbi ve atom araştırmalarında kullanılan bizmut

 

Seryum, katalitik konvertörlerde, seramiklerde, camda, metalurjide ve cilalama bileşiklerinde kullanılır

 

Araştırma ve geliştirmede kullanılan sezyum

 

Krom, öncelikle paslanmaz çelik ve diğer alaşımlarda kullanılır

 

Kobalt, şarj edilebilir pillerde ve süper alaşımlarda kullanılır

 

Kalıcı mıknatıslarda, veri depolama cihazlarında ve lazerlerde kullanılan disprosyum

 

Fiber optiklerde, optik yükselticilerde, lazerlerde ve cam renklendiricilerde kullanılan erbiyum

 

Fosforlarda ve nükleer kontrol çubuklarında kullanılan Europium

Alüminyum, çimento, çelik, benzin ve flor kimyasallarının üretiminde kullanılan Fluorspar

 

Gadolinyum, tıbbi görüntülemede, kalıcı mıknatıslarda ve çelik yapımında kullanılır

 

Galyum, entegre devreler ve LED’ler gibi optik cihazlar için kullanılır

 

Fiber optik ve gece görüş uygulamaları için kullanılan Germanyum

 

Yağlayıcılar, piller ve yakıt hücreleri için kullanılan grafit

 

Hafniyum, nükleer kontrol çubukları, alaşımlar ve yüksek sıcaklık seramikleri için kullanılır

 

Kalıcı mıknatıslarda, nükleer kontrol çubuklarında ve lazerlerde kullanılan Holmiyum

 

Sıvı kristal ekranlarda kullanılan indiyum

 

Elektrokimyasal işlemler için anotların kaplanması ve kimyasal katalizör olarak kullanılan iridyum

 

Lantan, katalizörler, seramikler, cam, parlatma bileşikleri, metalurji ve piller üretmek için kullanılır

 

Lityum, şarj edilebilir piller için kullanılır

 

Tıbbi görüntüleme, elektronik ve bazı kanser tedavileri için sintilatörlerde kullanılan Lutesyum

 

Magnezyum, alaşım olarak ve metalleri azaltmak için kullanılır

 

Manganez, çelik yapımında ve pillerde kullanılır

 

Kalıcı mıknatıslarda, kauçuk katalizörlerde ve tıbbi ve endüstriyel lazerlerde kullanılan neodimyum

 

Nikel, paslanmaz çelik, süper alaşımlar ve şarj edilebilir piller yapmak için kullanılır

 

Niyobyum, çoğunlukla çelik ve süper alaşımlarda kullanılır

 

Katalitik konvertörlerde ve katalizör ajanı olarak kullanılan paladyum

 

Katalitik konvertörlerde kullanılan platin

 

Daimi mıknatıslarda, pillerde, havacılıkta kullanılan praseodimyum

alaşımlar, seramikler ve renklendiriciler

 

Katalitik konvertörlerde, elektrik bileşenlerinde ve katalizör olarak kullanılan rodyum

 

Elektronikte araştırma ve geliştirme için kullanılan rubidyum

 

Bilgisayarlarda katalizör olarak kullanılan rutenyum, elektrik kontakları ve çip dirençleri

 

Kalıcı mıknatıslarda, nükleer reaktörlerde emici olarak ve kanser tedavilerinde kullanılan Samaryum

 

Alaşımlar, seramikler ve yakıt hücreleri için kullanılan skandiyum

 

Elektronik bileşenlerde, çoğunlukla kapasitörlerde ve süper alaşımlarda kullanılan tantal

 

Güneş pillerinde, termoelektrik cihazlarda ve alaşım katkı maddesi olarak kullanılan tellür

 

Kalıcı mıknatıslarda, fiber optiklerde, lazerlerde ve katı hal cihazlarında kullanılan terbiyum

 

Çeşitli metal alaşımlarında ve lazerlerde kullanılan Thulium

 

Çelik için koruyucu kaplamalar ve alaşımlar olarak kullanılan kalay

 

Beyaz pigment veya metal alaşımları olarak kullanılan titanyum

 

Tungsten, öncelikle aşınmaya dayanıklı metaller yapmak için kullanılır

 

Vanadyum, öncelikle demir ve çelik için alaşım maddesi olarak kullanılır

 

Katalizörler, sintilometreler, lazerler ve metalurji için kullanılan iterbiyum

 

İtriyum, seramik, katalizörler, lazerler, metalurji ve fosforlar için kullanılır

 

Çinko, öncelikle metalurjide galvanizli çelik üretmek için kullanılır

 

Yüksek sıcaklık seramiklerinde ve korozyonda kullanılan zirkonyum-

dayanıklı alaşımlar.

 

İngiltere hükümetinin yayınladığı listede ise

 

Antimon, Bizmut, Kobalt, Galyum, Grafit, İndiyum, Lityum, Magnezyum, Niobyum, Paladyum, Platinyum, Nadir Toprak Elementleri, Silikon(Kuvars), Tantal, Tellür, Kalay, Tungsten ve Vanadyum bulunmakta.

 

 

Kritik ve stratejik tanımları ülkeden ülkeye değişmektedir. Ülkelerin gelişmişlik seviyesi, yüksek teknoloji ürün üretebilme kapasitesi, fabrikaları ve tesisleri bunun için önemli bir etkendir. Savaş zamanında elde edilememesi ya da dış kaynaklara bağımlı kalınması gibi kriterleri barındıran bu kavramlar aslında ülkelerin bir devinim içerisinde olan ekonomilerinin sürekliğini sağlamak için ortaya çıkmıştır.

 

Türkiye için kritik ve stratejik mineraller listesini gerekli mercilerin yayınlaması gerekir. Mesela Bor bizim için stratejik ya da kritik değil ancak kritik ve veya stratejik olan minerallerin listesinin yayınlanması, buna göre program oluşturulması, özel sektör ve kamu işbirliği ile yeni sahaların aranması, bulunması ve işletilmesi ülkemiz için gerek arzetmektedir.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz