6 Şubat 2023 yılında Kahramanmaraş’ın Elbistan ve Pazarcık ilçeleri merkezlerinde meydana gelen ve asrın felaketi olarak nitelendirilen depremlerin üzerinden 2 yıl geçti. 11 ilin etkilendiği felaketten sonra Aksaray’a gelen esnaf Mustafa Togay, yüzyılın felaketini ve Aksaray’a geliş sürecini anlattı.
Asrın depremine Hatay’ın Hassa ilçesinde yakalanan fotoğrafçı Mustafa Togay (37), depremin üzerinden yıllar geçse de izlerinin silinmeyeceğini söyledi. Depreme uykuda yakalandıklarını ve ilk aklına gelenin çocukları olduğunu söyleyen Togay, tarihinde pek çok depreme tanık olan Hatay’da böylesi bir şiddetin yaşanmadığını dile getirdi. 7.7 büyüklüğünde yaşanan ilk depremde uykudan uyandığında ailesiyle birlikte kendi imkanlarıyla dışarıya çıktıklarını ifade eden Togay deprem gecesinde yaşadıklarıyla ilgili “Hatay tarihinde daha önceden 7 büyük deprem olduğu söyleniyor. Son yaşanan asrın felaketi de bu büyük depremlerden birisi oldu. Elbistan merkezli yaşanan ilk depreme uykuda yakalandık. Aile apartmanında annem ve babamlarla birlikte oturuyorduk. Çocuklarım o gece babaannesiyle birlikte kaldı. Ben sarsıntıyı hissettiğimde yataktan kalktım fakat dışarıya çıkamadım. Annem ve babam çocuklarımı alıp can havliyle dışarıya çıkmışlar. Ben de kapının yanına sığınarak kendimi korumaya çalıştım. Çok şükür o gece bulunduğumuz binada yıkım olmadı ve birinci derece olan yakınlarım depremi sağ olarak atlattı. Sarsıntı dindikten sonra dışarıya çıkıp aracımızda kendimizi koruma altına aldık. Bir anda hayatımız alt üst olmuş gibiydi.” dedi.
Asrın felaketinin sabahında Kırıkhan’daki bir yakınlarının müstakil evine yerleştiklerini aktaran depremzede Togay, depremin asıl tablosunun gün aydınlanınca ortaya çıktığını söyledi. Enkazların ve can kayıplarının sabah daha çok hissedildiğini belirten Togay, evlerinin yakınında bulunan komşularının ve akrabalarının depremde yaşamını yitirdiğinden bahsetti. Yaşanan felaketin ardından ilaçtan gıdaya ulaşımdan sağlık hizmetlerine kadar pek çok alanı olumsuz etkilediğini kaydeden Togay, Adana’da ve Antakya’da bulunan kardeşlerinin de depremden etkilendiğini ifade etti. Hatay’da iki işletmesinden birinin depremde ağır hasar gördüğünü ve yıkıldığını dile getiren Togay, enkazın altından fotoğrafçılık ekipmanlarının bir kısmını güçlükle çıkardığını belirtti.
“Yıkılacak Duvarı Olmayan Çadırdan Bile Korktuk”
Maddi ve manevi anlamda büyük kayıplar yaşadığını söyleyen depremzede esnaf, hayatın akışının bir anda tersine döndüğünü ifade etti. Depremin kötü bir rüya etkisiyle kendini hissettirdiğini belirten Togay “Depremin ardından bir süre ulaşım sıkıntısı yaşandı ve enkazlara ulaşılamadı. Yardımların yağmalanması, ihtiyaçların ulaştırılamaması gibi pek çok sorun yaşadık. Hatay denize sınırı olduğu için limanda yangın yaşandı ve tsunami riski de bizleri korkuttu. Yaşadığımız korkular ikinci sarsıntıyla birlikte daha çok arttı. Depremden yaklaşık bir hafta sonra aldığımız çadırda artçı sarsıntı hissettiğimizde dışarıya çıktık. Oysa çadırda yıkılacak bir duvar yoktu. Her sarsıntıda kendimizi dışarıda bulduk. Felaketin ardından uzun süre iletişimimizde de kopukluklar yaşandı. Eşim ailesinin yanındaydı, onunla yalnızca sosyal medya üzerinden iletişim sağlayabildik. Aklımız hep yakınlarımızda oldu.” ifadelerini kullandı.
“Aksaray İkinci Memleketimiz Oldu”
Yüzyılın felaketinin ardından Aksaray’da bulunan asker arkadaşının kendisiyle iletişim kurduğunu ve kendisini Aksaray’a davet ettiğini söyleyen Togay, bir süre sonra Aksaray’a geldiklerini söyledi. Depremzede bir misafir olarak geldikleri Aksaray’da kalma kararı aldıklarını kaydeden Togay Aksaray serüveniyle ilgili “Hatay’da elimizde olan iş olanaklarının sınırlanması ve yaşadığımız psikolojik süreçler bizi şehirden uzaklaşmaya doğru itmişti. Hatay’da kaldığımız süre zarfında hep deprem korkusu yaşadık. Şehirden uzaklaşmanın hem bize hem de çocuklara iyi geleceğini düşündük ve işimizi burada yapmaya karar verdik. Asker arkadaşım Hüseyin ev bulmamıza destek oldu. Aksaray’da fotoğrafçılık yapan esnaf arkadaşlarım Yavuz ve Orhan Altındal bana yol gösterdi ve iş yeri açmama vesile oldu. Kısa sürede hem gelinlik gem de fotoğrafçı mağazamızı açarak eşimle birlikte Aksaray’da hizmet vermeye başladık. Aksaray halkı da bizi sıcak karşıladı gerek deprem sürecinde gerekse şimdi tüm desteklerini verdi. Depremde geldiğimizde eşyamızdan şehri öğrenmemize kadar her şeyimizle ilgilendiler. Asrın depreminde asrın dayanışmasını gösteren yakınlarımızdan Allah razı olsun.” şeklinde konuştu.
“Kayıplar Yaşasak da Umudumuzu Kaybetmedik”
Özellikle maddi anlamda deprem felaketinden olumsuz etkilendiğini söyleyen Togay, “Depremin ardından depremzedeler için bazı çalışmalar yapıldı ve kolaylıklar sağlandı. Ancak bizim gibi esnaf olan arkadaşlarımız bu sürecin izlerini hala silemiyor. O dönemde olan borçlarımız hala ödenmeye devam ediyor. Almayı beklediğimiz bazı destekleri alamadık. Bazı bankalar yaşadıklarımızı depremzede önceliğini unutarak bizi zora sokmak için elinden geleni yapıyor. Buna rağmen ayakta kalmaya çalışıyoruz. Umudumuzu kaybetmeden bu süreci kendi emeklerimizle, zamanla düzeltmeye çalışıyoruz. Buradaki iş hayatımız şimdilik iyi gidiyor. Düzenimizi kurduk ve yaşadıklarımız kolay olmadığı için memleketimize dönüş yapmayı şimdilik düşünmüyoruz. Çocuklarımızın okulu, iş yerimiz, evimiz bir yuvamız da burası oldu. Allah bir daha o günleri ve o acıları yaşatmasın” dedi.
“Depremde Tek Yapmamamız Gereken Şey Panik”
Deprem sırasında alınabilecek önlemlerin önemine değinen Togay, en önemli güvenlik önleminin panik yapmamak olduğunu vurguladı. Panik yapmamak dışında güvenilir alanların belirlenmesi gerektiğini belirten Togay, aracı olanların deprem çantasını ve gıda malzemelerini araçta mutlaka bulundurması gerektiğini söyledi. Togay, depremin ikinci yılında hayatını kaybedenlerini rahmetle anarak geride kalanlara sabır dileklerinde bulundu. (Haber/Fotoğraf: S. OLGUN- R. KOÇ)