Kolon (Kalın Bağırsak) ve Rektum Kanserleri Kolon ve rektum (kolondan sonraki 15-20 cm’lik kısım) mukozasından kaynaklanan kanserler, tüm dünya genelinde en sık görülen üçüncü, ölüme neden olan ise ikinci en sık kanserdir (Globocan 2018) Kimler risk altında? Dünya genelinde bu kadar sık görülen ve ölüme neden olan kolorektal kanserler tüm yaş gruplarında görülmekle birlikte özellikle 50 yaş üzerinde görülme riski artmaktadır. Kişide kolorektal polip varlığı, geçirilmiş kanser, aile bireylerinde kolorektal kanser varlığı, ailevi sendromlar, Ülseratif Kolit ve kolon tutulumlu Crohn Hastalığı bilinen diğer risk faktörleridir. Et ve işlenmiş et ürünü ağırlıklı beslenme, rafine şeker tüketimi, sigara, obezite gibi kişiye bağlı faktörler de kolorektal kanser görülme riskini arttırmaktadır. Tanı ve Tedavi Kolorektal kanserlerin tanısı kolonoskopi ve bu esnada alınan doku biyopsisi ile konulur. Tedavi planına yapabilmek için görüntüleme yöntemlerinden faydanılmaktadır.(Bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme, PET vd.) Kolorektal kanserlerin tedavisindeki en önemli basamak cerrahidir. Kolokrektal kanserlerin cerrahi tedavisindeki temel amaç kitleyi içeren bağırsak kısmının negatif sınırlarla, besleyen ana damarlar ve çevresindeki lenf nodları ile geride gözle görülür hiç odak bırakmaksızın çıkarılmasıdır. Rektum kanseri tedavisinde, uygulanan cerrahiye yardımcı olarak ışın (radyoterapi) ve kemoterapi uygulanmaktadır. Bu tedavilerdeki esas amaç, uygulanacak cerrahinin başarısını arttırmak, lokal nüksü azaltmak olsa da, günümüzde kullanılan cihazların gelişmesiyle birlikte tümörde tam silinme izlenebilmektedir. %10-17 arası görülen bu özel durumda cerrahisiz takip seçenekler arasında yer alabilmektedir. Ben kolorektal kanser miyim? – Makattan kanamanız var ise -Dışkılama düzeninde değişiklikler farkediyorsanız (eskisine göre daha nadir ve zor dışkılama, yeni gelişen uzun süreli kabızlık vb..) -Kronik müphem karın ağrınız var ise -Diyet yapmamanıza rağmen, fazlaca kilo kaybınız varsa -Kronik yorgunluk ve halsizliğiniz var ise -Kansızlık (anemi) ve demir eksikliği saptandı ise -Daha önce hiç olmayan ,yeni gelişen hemoroidal hastalık şikayetiniz var ise Kolorektal kanser olma ihtimaliniz vardır. Kolorektal kanserden korunabilir miyim? Ne yazık ki yukarıda sıralanan bulgular hastalığın erken evrelerinde görülemeyebilir. Kolorektal kanserlerden korunabilmenin en önemli yolu düzenli olarak tarama yaptırmaktır. Kolorektal Kanserler ve Tarama Aile hekiminizde rahatlıkla yaptırabileceğiniz dışkıda gizli kan testi duyarlılığı düşük olsa da basit ve kolay ulaşılır oluşu nedeniyle sık kullanılan bir tarama yöntemidir. Kolonoskopi, tanıda ve taramada altın standarttır. 50 yaş üstü herkese 10 yılda bir olmak üzere önerilmektedir. Unutmayalım ki, kolonoskopi esnasında görülüp ortadan kaldırılan bir polip demek, daha başlamadan sona erdirilmiş bir kanser demektir. Yine unutmayalım ki erken evrede yakalanıp tedavi edilen bir kolorektal kanser vakasında başarı şansı %80-90’a ulaşabilirken, son evrede bu başarı %50’in altına inmektedir.